ความเป็นมา
การดำเนินการก่อสร้างเขื่อนกั้นแม่น้ำบางนราตามโครงการพัฒนาลุ่มน้ำบางนรา สามารถป้องกันน้ำเค็มมิให้รุกล้ำเข้าไปยังแม่น้ำบางนราได้ แต่การใช้น้ำเพื่อโครงการชลประทานในพื้นที่สองฝั่งแม่น้ำกลับประสบปัญหาคุณภาพน้ำเนื่องจากน้ำยังมีความเป็นกรดสูงมาก ในปี 2535 พระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว มีพระราชดำริให้ศึกษาหาวิธีการปรับสภาพน้ำเปรี้ยวก่อนที่จะส่งน้ำไปใช้ประโยชน์ในแปลงเกษตรกร ในขณะเดียวกันให้มีปูนละลายไปพร้อมกับน้ำในปริมาณสูงพอที่จะช่วยปรับปรุงดินเปรี้ยวจัดด้วย เพื่อช่วยให้เกษตรกรไม่ต้องใส่ปูนในแปลงนา อันเป็นงานที่ค่อนข้างหนัก ช่วยลดภาระในการทำงานของเกษตรกร ทรงเรียกวิธีการปรับสภาพน้ำเปรี้ยวนี้ว่า "การปรุงน้ำเปรี้ยว"
ผลการดำเนินงาน
ศูนย์ศึกษาการพัฒนาพิกุลทองฯ ได้จัดทำอาคารต้นแบบที่สถานีพัฒนาที่ดินนราธิวาส โดยใช้หินปูนฝุ่นเป็นวัสดุปรับสภาพน้ำเปรี้ยว ให้น้ำเปรี้ยวไหลผ่านกล่องบรรจุหินปูนฝุ่นในแนวนอน จากการดำเนินงานพบว่า สามารถปรับน้ำเปรี้ยวที่มีค่า pH 3 ขึ้นไปถึง 6 ได้ นอกจากนี้ได้นำน้ำที่ปรับสภาพแล้วไปใช้ปลูกข้าวในดินเปรี้ยวจัด ข้าวที่ปลูกโดยใช้น้ำปรับสภาพนี้ให้ผลผลิตใกล้เคียงกับการใช้หินปูนฝุ่นใส่ลงโดยตรงในแปลงนา การปรุงน้ำเปรี้ยวโดยวิธีนี้จะช่วยประหยัดปริมาณการใช้หินปูนฝุ่นได้อย่างมาก อีกทั้งยังช่วยลดแรงงานในการโรยหินฝุ่น ในปี พ.ศ. 2539 ได้นำผลการทดลองนี้มาใช้ปรับสภาพน้ำเปรี้ยวภายในแปลงทดลองซึ่งแต่เดิมน้ำเปรี้ยวจากแปลงทดลองจะถูกระบายทิ้ง ทางศูนย์ฯ จึงได้ก่อสร้างอาคารปรับสภาพน้ำเปรี้ยวขึ้นบริเวณใกล้กับคลองระบายน้ำ โดยดัดแปลงขนาดและหน้าตัดของกล่องบรรจุหินปูนฝุ่นให้ใหญ่ขึ้น น้ำเปรี้ยวที่ผ่านการปรับสภาพถูกส่งกลับไปใช้ในแปลงทดลองได้อีก เป็นการประหยัดทรัพยากรน้ำและลดปัญหาน้ำเปรี้ยวได้อย่างดี
การขยายผล
ในการพัฒนาพื้นที่ดินเปรี้ยวจัดบ้านยูโย งานชลประทานได้นำผลการทดลองนี้ไปใช้ในการปรับสภาพน้ำเปรี้ยวที่ระบายออกจากพื้นที่ในคลองบางเตย ต.บางขุนทอง อ.ตากใบ จ.นราธิวาส โดยสร้างคันหินปูนฝุ่นขวางลำน้ำในคลอง น้ำเปรี้ยวในคลองจะถูกปรับสภาพก่อนที่จะไหลลงสู่แม่น้ำบางนรา
ไม่มีความคิดเห็น:
แสดงความคิดเห็น